Organ Bağışını Kimler Yapabilir?
24 Temmuz 2024

Organ Bağışını Kimler Yapabilir?

Organ Bağışı

Organ bağışı, bireyin hayattayken kendi iradesiyle organlarının bir kısmını veya tamamını, öldükten sonra başkalarının tedavisinde kullanılmak üzere bağışlamasına izin vermesidir. Organ bağışında bulunacak kişinin 18 yaşını geçmiş, akıl ve ruh sağlığı tam ve ayırt etme gücüne sahip olması gerekmektedir. Tüm devlet hastanelerine, özel hastanelere, sağlık ocaklarına ve sağlık müdürlüklerine organ bağışı yapılabilir. Kişinin sadece form doldurması ve organ bağışı yaptığına dair bağış kartını alması yeterlidir. Yani organ bağışı prosedürleri oldukça basittir. Hastanedeki yetkililer yapılan organ bağışlarını internet ortamında Sağlık Bakanlığı organ ve doku bağışı bilgi sistemine girerler. Bu bilgiler sadece bakanlık yetkilileri tarafından görülebilir. Bağış yapan kişiye verilen karttaki bilgiler, organların alınması için yeterli değildir. Organ bağışı ve organ nakli ile ilgili tüm hizmetler, 1979 yılında yürürlüğe girmiş olan "Organ ve Doku Alınması, Aşılanma Yapılması, Saklanması, Nakil Yapılması" hakkındaki kanun kapsamında yürütülmektedir.

Kadavradan Organ Nakli

Kadavradan yapılacak organ nakli, sadece beyin ölümünün gerçekleştiği kişilerden yapılabilir. Yani kişinin hastanede yoğun bakım ünitesindeki solunum cihazına bağlıyken yaşamını yitirmiş olması gerekmektedir. Kişinin beyin ölümü gerçekleştiğinde, bakanlığın sisteminden yetkililer organ bağışı yapıp yapmadığı konusunda gereken kontrolleri yapar. Bu durumda, kişinin organ bağışı olsa da olmasa da yetkililer tarafından kişinin yakınlarına organ bağışı konusunda bilgilendirme yapılır ve fikirleri alınır. Uygun görmeleri halinde, yakınlardan yazılı onay alınır. Kişinin bağış kartı olsa bile yakınlarından yazılı onay alınmaktadır. Bu durumda, kişi ölmeden önce bağış yaptıysa, yakınları bu konuda daha kolay karar verebilmektedir. Bunu bir vasiyet olarak kabul ederler. Çünkü organ bağışı zorla yapılamaz, toplumun etik değerleri ve her türlü hassasiyetleri dikkate alınmaktadır.

Organ Nakli Her Yerde Yapılır mı?

Organ nakli her sağlık kuruluşunda yapılamaz. Çünkü herkesin organ çıkarmaya ve takmaya hem yetkisi olmayabilir hem de uzmanlığı bulunmayabilir. Ülkemizde bu ameliyatları yapan doktorların ve merkezlerin sayısı sınırlıdır. Organ bağışı söz konusu olduğunda, bu işlemlerin hepsi koordinasyon sistemi tarafından idare edilerek, belirli aşamalardan geçildikten sonra alıcıya nakil yapılır. Organ naklini gerek hastane gerekse doktor kendi istekleri doğrultusunda yapamaz. Bu yetki tamamen Sağlık Bakanlığı Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Merkezi'ne verilmiştir. Kişinin hangi organlarının, nerede bulunan hastanelerde, kime nakil edileceği bu merkez tarafından yürütülür. Organ naklinin koordinasyon sisteminden geçmesi, bilim etik kurullarından geçmesi ve şeffaf olması gerekmektedir. Alınan her organ herkese nakil edilemez. Nakil için alıcı ve donör arasında doku ve kan grubu gibi bazı uyumların olması şarttır.


Organ bağışı, kişinin yaşamdayken kendi rızası ile yapılabilir. 18 yaşını dolduran, akıl sağlığı yerinde olan herkes organ bağışında bulunabilir. Kişinin beyin ölümü gerçekleştiğinde, yakınları organ bağışına rıza gösterebilir. Kişi sağlığında bir yakınına karaciğer, böbrek ve akciğer gibi organlarını bağışlayabilir. Bu durumda canlıdan canlıya nakil yapılmış olur. Organ bağışı yapan kişilerden beyin ölümü gerçekleştikten sonra, kişinin solunum cihazına bağlı olması durumunda yakınlarının yazılı onayı alınarak organ nakli yapılabilir. Bunun dışında herhangi bir sebeple ölen, solunum cihazına bağlı olmayan ve beyin ölümü gerçekleşmeyen kişilerin organlarının alınıp nakledilmesi tıbben mümkün olmaz.

Organ Bağışında Kişinin Vücut Bütünlüğü Bozulmaz

Günümüzde organ bağışının yetersiz olması tamamen bilgi eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Hala organ bağışının ne demek olduğu, nasıl yapıldığı ve hangi durumlarda yapılabildiği net bir şekilde bilinmemektedir. Bu yüzden insanlar organ bağışına daha dikkatli yaklaşmaktadır. Ölmüş kişinin yakınları öncelikle kişinin vücut bütünlüğünün bozulacağını düşünür. Ancak organ nakli ameliyatları oldukça özenli yapılmakta ve diğer ameliyatlardan farkı bulunmamaktadır. Vücutta sadece ameliyat izi kalmaktadır. Kişinin vücut bütünlüğü korunmaktadır. Organ bağışında insanlar sevdikleri birini kaybederken, verdikleri kararla başkalarına çok değerli olan yaşamlarını armağan etmektedir. Bu bile ölen kişinin yakınlarına bir teselli olup, acılarının hafiflemesi için destek olabilir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Doku ve Organ Bağışı Nedir?

Doku ve Organ Bağışı Nedir?

Organ Bağışı Nasıl Yapılır?

Organ Bağışı Nasıl Yapılır?

Yapay Organ Nedir?

Yapay Organ Nedir?

Dış Organlarımız Yapısı ve Görevleri

Dış Organlarımız Yapısı ve Görevleri

Cinsel Organ Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Cinsel Organ Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?